“ถ้าคิดแบบเด็กชั้นประถม ๒ ที่ไม่เอา text เป็นตัวตั้ง การรู้จักกับไตรยางศ์จะไม่ตั้งต้นจากตัวรูปพยัญชนะที่เห็น แต่จะตั้งต้นจากเสียงที่ได้ยินกับหู”

     จะทำอย่างไรให้เด็กๆ สนุกกับการเรียนรู้อักษรสามหมู่ ถ้าคิดกันโดยอาศัยนิยาม ไตรยางศ์ หรือ อักษรสามหมู่ คือระบบการจัดหมวดหมู่อักษรไทย (เฉพาะรูปพยัญชนะ) ตามลักษณะการผันวรรณยุกต์ของพยัญชนะแต่ละหมวด

     คำว่า ไตรยางศ์ มาจากคำในภาษาสันสกฤตว่า ตฺรยฺ (ไตร) ซึ่งแปลว่า สาม รวมกับ อํศ (องศ์) ซึ่งแปลว่า ส่วน ดังนั้น ไตรยางศ์ จึงแปลรวมกันได้ว่า สามส่วน (อ้างจากวิกิพีเดีย)

     ถ้าคิดแบบผู้ใหญ่ อักษรสามหมู่หรือที่เรียกว่าไตรยางศ์ ก็คือการจำแนกตัวพยัญชนะออกเป็นสามกลุ่มตามระดับเสียงสูง กลาง ต่ำ แต่ถ้าคิดแบบเด็กชั้นประถม ๒ ที่ไม่เอา text เป็นตัวตั้ง การรู้จักกับไตรยางศ์จะไม่ตั้งต้นจากตัวรูปพยัญชนะที่เห็น แต่จะตั้งต้นจากเสียงที่ได้ยินกับหู

     คุณครูหนึ่ง - ศรัณธร แก้วคูณ จึงได้คิดวิธีจัดกระบวนการเรียนรู้ให้อักษรสามหมู่กลายเป็นเรื่องหมูๆ สำหรับเด็กประถม ๒ ด้วยวิธีการดังต่อไปนี้

สร้างภาวะพร้อมเรียนรู้สู่ความเข้าใจเรื่องเสียงพยัญชนะ

๑.ท่อง ก - ฮ ประกอบจังหวะและการเคลื่อนไหว เมื่อครูเดินตีกลองเป็นจังหวะไปที่ใคร ให้คนนั้นลุกขึ้นเดินตามครูพร้อมท่อง ก-ฮ ทำเช่นนี้ไปจนครบทุกคน

๒.ครูพานักเรียนเดินท่อง ก -ฮ มานั่งรวมกันเป็นวงกลมเพื่อเตรียมพร้อมเข้าสู่บทเรียน

เริ่มต้นบทเรียนด้วยเกม “ภาพคำนำสู่เสียงอักษร”

๑.ครูนำภาพสัตว์ให้เด็กดูรอบวงแบบเร็วๆ ๓ ภาพ
๒.ให้ผู้เรียนยกมือทาย ๓ คน ว่าภาพที่ ๑ - ๓ คือภาพอะไร เมื่อเด็กทายถูกให้นำรูปไปติดที่กระดานตามแนวนอน แล้วเขียนชื่อสัตว์ใต้ภาพนั้น
๓.ให้ผู้เรียนบอกพยัญชนะต้นของแต่ละคำ ออกเสียง สังเกตระดับเสียงที่ได้ยิน แล้วออกเสียงดังๆ พร้อมทั้งทำท่าทางประกอบ เช่น
• ภาพเสือ ทำตัวสูงพร้อมยกมือสูง ออกเสียงซ้ำกัน ๓ ครั้งว่า สอ สอ สอ
• ภาพกา ส่ายเอวพร้อมกับไกวมือที่ระดับเอว ออกเสียง กอ กอ กอ
•ภาพช้างนั่งยองๆมือส่ายระดับพื้นออกเสียงชอชอชอ

ชิ้นงาน
๑.งานเดี่ยว ทำผังมโนทัศน์คำอักษรสูง อักษรกลาง อักษรต่ำ จากบทเพลง
๒.งานกลุ่ม นำกลุ่มอักษรสูง อักษรกลาง อักษรต่ำ มาแต่งให้เป็นเรื่องราวตามใจชอบเพื่อช่วยจำ

ที่มา : http://gotoknow.org/blog/krumaimai/281539
เว็บบล็อกของคุณครูใหม่-วิมลศรี ศุษิลวรณ์ ผู้ช่วยผู้อำนวยการด้านการจัดการความรู้ โรงเรียนเพลินพัฒนา